2021-04-01
Badania profilaktyczne, kiedy i jakie wykonać?
BADANIA PROFILAKTYCZNE , JAKIE WARTO ZROBIĆ?
Czas leci nieubłagalnie a szczególnie zwracamy na to uwagę, kiedy obchodzimy okrągłą rocznicę urodzin.
Do 20 tki z reguły nam się spieszy😊 Chcemy być dorośli i niezależni. Jednak z czasem te okrągłe rocznice zaczynają dawać nam do myślenia, zaczynamy zastanawiać się , nad tym, że przekraczamy jakąś ważną barierę naszego życia.
I tak w sumie jest, bo każde nasze 10 dodatkowych lat może mieć wpływ na jakość naszego życia. Z wiekiem dochodzi wiele schorzeń, wychodzą nasze zaniedbania z młodzieńczych lat. Zaczyna nas strzykać, pobolewać, zmienia się metabolizm naszego ciała. Zmienia się wygląd naszego ciała, skóry, zmniejsza się nasza masa mięśniowa oraz kostna. To wszystko ma wpływ na nasze samopoczucie, zdrowie oraz wygląd.
Niestety kiedy wkraczamy z rozmachem w życie, nie myślimy o tym, aby już za młodu stosować profilaktykę. Najczęściej ograniczamy się do minimum, które wymuszają na nas badania okresowe w pracy, czy też jakieś niedomagania z którymi musimy zgłosić się do lekarza.
Warto jednak dbać o siebie a przynajmniej kontrolować regularnie co się dzieje w naszym organizmie. Tym bardziej, że nauka dała nam łatwe narzędzia do tego, aby mieć na to wgląd.
Niestety często słyszę, że nie pójdę do lekarza lub na badania, bo mi coś wynajdą- czyli zasada lepiej nie wiedzieć, będę zdrowszy. Niestety tak to nie działa i robiąc regularny „przegląd” można zawczasu zareagować na niepokojące nas symptomy, wyleczyć a nawet uratować życie.
Zakres oraz częstotliwość wykonywania badań może zmieniać się z wiekiem dlatego warto zorientować się jakie badania i w jakim wieku należy robić.
Krąży powiedzenie, że „jeśli obudziłeś się i nic Cię nie boli tzn., że nie żyjesz 😊 „ ….. żarty żartami, ale warto wprowadzić profilaktykę !!!!
Zestaw badań podstawowych w każdym wieku :
•OB. tzw. Odczyn Biernackiego (podwyższony przy stanach zapalnych),
• badanie poziomu glukozy,
• badanie poziomu elektrolitów (potas, sód, magnez, fosfor, wapń),
• analizę moczu,
• badanie poziomu aminotransferaz (próby wątrobowe),
• przegląd stomatologiczny,
• USG jamy brzusznej (co 3 do 5 lat)
• badanie cholesterolu.
Po 30 tce
Dodatkowe badania najczęściej zaleca się kobietom, które w tym okresie przechodzą istotne zmiany hormonalne. Co może sprzyjać rozwojowi raka szyjki macicy oraz zmiany w piersiach (szczególnie, gdy nowotwór pojawiał się już w rodzinie). Warto więc, by kobiety po 30 roku życia pamiętały o:
• corocznym badaniu u ginekologa,
• cytologii,
• USG piersi,
• USG narządów rodnych,
• samobadaniu piersi (szczególnie po miesiączce),
• Z kolei mężczyźni powinni wykonać takie badania jak:
• samobadanie jąder,
• badanie jąder przez lekarza (pod kątem raka),
• badanie proktologiczne.
Po 40 tce
Po 40 roku życia lista badań zaczyna się powiększać bo to właśnie w tej grupie wiekowej pojawia się najwięcej przypadków z wirusem upośledzenia odporności (HIV), bo aż 48,8%. To ma istotne znaczenie w kwestii profilaktyki.
W tym wieku można zaobserwować również pierwsze objawy chorób narządu wzroku, zębów oraz układu oddechowego – zwłaszcza u palaczy. W związku z tym, pacjenci po 40 tce powinni poddać się dodatkowo:
• ocenie dna oka,
• spirometrii (ocena pojemności płuc),
• badaniu hormonów pod kątem chorób tarczycy (kobiety),
• RTG klatki piersiowej,
• badaniu densytometryczne (co 10 lat),
• gastroskopii (co 5 lat)
• badaniu na obecność krwi w kale.
Po 50 tce
Osoby po 50 roku życiu, to grupa osób podwyższonego ryzyka w odniesieniu do występowania i nasilania się różnego rodzaju chorób. Najnowszy raport NFZ wskazuje, że właśnie w grupie 55+ znajduje się najwięcej przypadków z ciśnieniem nadtętnicznym. Jest to zwłaszcza istotna kwestia, gdyż z powodu chorób sercowo-naczyniowych rocznie umiera aż 17 mln osób. W Polsce, z kolei, choroby układu krążenia, to jedne z najczęstszych przyczyn zwiększonej śmiertelności. W związku z tym przed 50. rokiem życia zaleca się dodatkowo wykonać następujące badania:
• EKG (w celu wykrycia chorób serca),
• mammografię (kobiety po 49 r.ż.),
• na prostatę (mężczyźni) - PSA.
Podsumowanie
Badania podstawowe oraz te dedykowane dla poszczególnych grup wiekowych mają istotne znaczenie dla długości i komfortu życia pacjentów. Osoby w określonych grupach wiekowych, powinni regularnie chodzić na kontrole. Dzięki temu zyskają wskazówki do prowadzenia zdrowego trybu życia oraz mają szansę we wczesnym stadium wykryć ewentualne choroby. Jednak poza oczywistymi jednostkami chorobowymi, warto zwrócić uwagę również na problemy psychiczne.
Dorota Janur